1- ضرورت: امروزه ترجمه در دنیا جزو مشاغل پر رونق و دارای وجهه و اعتبار بسیار است. کسب و کار ترجمه بخشی مهم و لاینفک از صنعت ترجمه به حساب می آید که توجه بیشتر به آن در کشور می تواند به رونق اقتصاد ترجمه کمک نماید. از سوی دیگر آسیب شناسیهای صنعت ترجمه ایران نشان میدهد که آموزشهای ارائه شده در دانشگاه برای تربیت مترجم کافی نبوده و در نتیجه فارغ التحصیلان رشتههای ترجمه نیازمند آموزشهای تکمیلی برای رسیدن به استانداردهای لازم جهت فعالیت حرفهای به عنوان مترجم هستند. لذا به نظر میرسد برگزاری کارگاههایی که بتواند دانشجویان را برای ورود به بازار کار آماده و مهارتهای لازم را در آنان ایجاد نماید، ضروی است.
2- هدف: آشناسازی دانشجویان با فرصتهای شغلی رشته ترجمه، مهارتهای لازم جهت عملکرد موفق در بازار ترجمه، شیوه های بازاریابی، کارآفرینی در حرفه مترجمی، قوانین مالکیت فکری و حقوق و تکالیف آنها به عنوان مترجم در بازار کار
3- خلاصه محتوای ارایه شده:
1-3- ویژگیها و صلاحیتهای مترجم انفرادی: در این بخش پیرامون تعریف مترجم بر اساس معیارهای بین المللی و خصوصیات یک مترجم موفق بحث شد. دارای بودن تحصیلات تکمیلی در حوزه مطالعات ترجمه، دارا بودن تحصیلات دانشگاهی در زمینه به همراه دو سال سابقه کار مستند در این حوزه و یا پنج سال سابقه کار مستند در زمینه به عنوان مولفههای شناخته شدن به عنوان مترجم و انتخاب زمینه تخصصی، کارآموزی حین تحصیل یا پس ازمقطع کارشناسی، تقویت دانش زمینه در زمینه تخصصی انتخاب شده، مشارکت فعال در برنامههای مرتبط با ترجمه، ظرفیت سنجی بازار ترجمه و تقویت مهارتهای مرتبط با حوزه تخصصی انتخاب شده جهت انجام کار ترجمه از مهمترین مباحث مطرح شده در این زمینه بود.
2-3- اصول رزومه نویسی موثر: نگارش و تنظیم یک رزومه استاندارد نقش مهمی در جذب فرصتهای شغلی و جلب اعتماد مشتریان یا طرفهای همکار در یک پروژه کاری دارد و آشنایی با اصول آن از مهارتهای ضروری و اولیه برای کارجویان به شمار میروند. نظر به اهمیت این امر، حاضران در کارگاه با ویژگیهای مهم یک رزومه استاندارد و موثر و چگونگی تنظیم و نگارش آن آشنا شدند.
3-3- شناسایی فرصتهای شغلی رشته ترجمه: در این بخش شرکت کنندگان در کارگاه با حوزههایی که میتوان با رجوع به آنها سفارش ترجمه دریافت کرد و یا به انجام کار تخصصی ترجمه پرداخت و نیز عناوین شغلی این حوزه، آشنا شدند. وب سایت مترجم رسمی به آدرس اینترنتی ekfam.ir، وب سایت کارشناس رسمی به آدرس اینترنتی Judiciarybar.ir، مراکز پژوهشی ومطالعاتی، شرکت های بازرگانی، دارالترجمه ها و موسسات مجاز ترجمه، شرکت های فنی مهندسی و شرکت های خدماتی بین المللی، سایت مترجمان رسمی بین المللی به آدرس اینترنتی Proz.com، سایت کسب و کار Linkedin و سایت کسب و کار ترجمه Translationdirectory از جمله مراکز هدف بازار ترجمه عنوان شد. مدیریت نهاد ترجمه، مدیریت پروژه، ارزیابی کیفیت ترجمه، ویراستاری ترجمه، منتقد ترجمه و پژوهشگری در عرصه مطالعات ترجمه نیز از جمله فرصتهای شغلی رشته مترجمی زبان انگلیسی برشمرده شد.
4-3- قواعد و نکات مربوط به همکاری با ناشران: یکی از مهمترین مسایلی است که مترجمان جهت انتشار آثار ترجمه شده خود با آن مواجه هستند، چگونگی تعامل با ناشران و انعقاد قرارداد با آنان است. در این بخش از کارگاه حاضران با انواع شیوههای همکاری با ناشران، انواع روشهای دریافت حق الزحمه ترجمه در همکاری با ناشران و حقوق مترجمان هنگام انعقاد قرارداد آشنا شدند.
5-3- کارآفرینی در عرصه ترجمه: یکی از عواملی که به رونق اقتصادی هر کشور و بهبود فضای کسب و کار آن کمک شایانی میکند، مساله کارآفرینی و فراهم کردن زمینه اشتغال برای افراد بویژه جوانان است. صنعت ترجمه به عنوان یکی از زمینههای رو به رشد و پر درآمد میتواند نقشی سازنده در عرصه کارآفرینی و بهبود فضای کسب و کار در کشور ایفا نماید. در کارگاه «کسب و کار ترجمه و حقوق و تکالیف مترجم» از این بخش نیز غفلت نشد و حاضران در کارگاه با زمینههای کارآفرینی در عرصه ترجمه، انواع نهادهای خدماتی ترجمه، الزامات و ویژگیهای مهم یک نهاد و بنگاه اقتصادی ترجمه، انواع موسسات مجاز ترجمه و محتوای کاری مرتبط در هر یک از آنها و اقتضائات فعالیت در هر کدام، شرایط و صلاحیتهای تاسیس موسسات ترجمه، اصول مشتری مداری در زمینه خدمات ترجمه و نحوه انعقاد قرارداد با مشتری از جمله جزییات و مفاد قرارداد و بندهای حقوقی مربوط به آن آشنا شدند.
6-3- اصول تعیین قیمت برای پروژههای ترجمه: تعیین قیمت انجام انواع پروژههای ترجمه (بر اساس نوع متن، درجه دشواری و جهت ترجمه) از مهمترین دغدغههای مترجمان انفرادی و موسسات و نهادهای خدماتی ترجمه و ضروری ترین اقتضائات کار حرفهای ترجمه در بازار مربوط به این حرفه به شمار میرود. جهت پاسخگویی به این نیاز، حاضران در این کارگاه با اصول حرفهای تعیین قیمت بر اساس درجه فوریت، نوع متن، جهت ترجمه (فارسی به زبانهای دیگر یا بالعکس)، نوع زبان، سطح دشواری متن و سطح خدمات و نیز ابزارهای لازم برای این کار از جمله نرم افزار OCR، نرم افزار کلمه شمار Anycount، و نرم افزار Wordlens آشنا شدند.
3-7- آشنایی با فناوریهای روز مترجم یار: با گسترش فنارویهای مدرن و تقاضای بازار برای انجام سفارشات ترجمه در کمترین زمان ممکن با بیشترین سطح از کیفیت و دقت، ابزارهای دیجیتال و نرمافزارهای مدرن نقش مهمی در بالا بردن بازدهی و کیفیت کار مترجمان یافته است و لذا آشنایی با این ابزار و ساز و کار عملکرد آنها به ضرورتی انکارناپذیر برای مترجمان حرفهای بدل شده است. از این رو حاضران در کارگاه کسب و کار ترجمه و حقوق و تکالیف مترجم با تعدادی از مهمترین و ضروریترین فناوریهای روز مترجم یار آشنا شدند.
8-3- مالکیت فکری و اخلاق حرفهای در عرصه ترجمه: موضوع مالکیت فکری در دنیا به عنوان یک موضوع بسیار مهم و یک الزام و بایستگی جایگاه خود را یافته است. رعایت مالکیت فکری می تواند به توسعه پایدار صنعت ترجمه کمک شایانی نماید. قوانین و مقررات بین المللی و داخلی مدون و مصوب در این راستا ابعاد گوناگونی دارند که آگاهی از آنها برای هر مترجم و فعال فرهنگی ضروری است. از طرف دیگر، پیشبرد اهداف صنعت ترجمه، رونق اقتصادی صنعت ترجمه و ارتقای جایگاه مترجمان مستلزم رعایت اخلاق حرفهای از سوی آنان است؛ موضوعی که با تدوین منشور اخلاق حرفهای مترجمان در سال 1394 توسط انجمن صنفی مترجمان شهر تهران و اداره کل مترجمان رسمی قوه قضاییه، زمینه تحول آن در کشور فراهم گردیده است. جزئیات کنوانسیون بین المللی برن، قانون جامع مالکیت فکری در ایران، قانون حمایت از حقوق مولفان، مصنفان و هنرمندان، منشور اخلاق حرفهای مترجمان ایران و سایر قوانین و مقررات مربوط به حوزه ترجمه از جمله مواردی بود که حاضران در کارگاه با مفاد آن آشنا گردیدند.
این کارگاه که روز پنج شنبه 25 آذرماه 1395 به کوشش انجمن علمی گروه زبان و ادبیات انگلیسی دانشگاه خیام و انجمن صنفی مترجمان تهران، همکاری و پشتیبانی معاونت فرهنگی دانشگاه و با حضور جمعی از اساتید گروه زبان و ادبیات انگلیسی و حدود 250-300 دانشجو از دانشگاههای مختلف شهر مشهد به مدت 4 ساعت کاری در محل سالن همایشهای دانشگاه خیام برگزار شد، با گرفتن عکس یادگاری دست اندرکاران و اساتید حاضر در جلسه پایان یافت.
شایان ذکر است به شرکت کنندگان در این کارگاه گواهی معتبر به زبان انگلیسی با امضای ریاست محترم دانشگاه خیام و ریاست محترم انجمن صنفی مترجمان شهر تهران اعطاء گردید. این گواهی مورد تایید انجمن صنفی مترجمان تهران بوده و در نظام رتبهبندی مترجمان حائز امتیاز است.